کابل هالوژن فری یا LSZH

در دنیای امروز، با گسترش فزاینده زیرساخت‌های الکتریکی و شبکه‌ای در ساختمان‌ها، فضاهای عمومی و صنعتی، ایمنی در برابر آتش‌سوزی به یک اولویت حیاتی تبدیل شده است. کابل‌ها، به عنوان شریان‌های اصلی انتقال انرژی و داده، نقشی محوری در گسترش آتش و تولید مواد خطرناک در هنگام حریق ایفا می‌کنند. تراکم بالای کابل‌ها در محیط‌های مدرن، مانند مراکز داده (دیتاسنترها) یا ساختمان‌های هوشمند، خطر مرتبط با کابل‌های سنتی را به طور چشمگیری افزایش می‌دهد. این موضوع نشان می‌دهد که چالش اصلی تنها به خطرات ذاتی مواد هالوژنه محدود نمی‌شود، بلکه ابعاد تأثیر بالقوه آن‌ها در محیط‌هایی با حجم کابل‌کشی بالا نیز اهمیت دارد. در چنین شرایطی، یک آتش‌سوزی کوچک که کابل‌های PVC سنتی را درگیر می‌کند، می‌تواند به سرعت به یک تهدید بزرگ تبدیل شود، زیرا انتشار سریع دود سمی و گازهای خورنده از تعداد زیادی کابل، عملیات تخلیه و اطفاء حریق را به شدت دشوار و خطرناک می‌سازد. این وضعیت، تمرکز را از صرفاً خواص مواد به مدیریت ایمنی و ریسک در سطح سیستم در محیط‌های پیچیده تغییر می‌دهد.

کابل هالوژن فری (Halogen-Free Cable) چیست؟

کابل هالوژن فری (Halogen-Free Cable) یا کابل بدون هالوژن، به دسته‌ای از کابل‌ها اطلاق می‌شود که در ساختار عایق و روکش آن‌ها از عناصر گروه هالوژن استفاده نشده است. این عناصر شامل فلوئور (Fluorine)، کلر (Chlorine)، برم (Bromine)، ید (Iodine) و استاتین (Astatine) هستند که در گروه هفتم جدول تناوبی قرار دارند. هدف اصلی از تولید این کابل‌ها، حذف یا به حداقل رساندن انتشار گازهای سمی و خورنده در صورت بروز آتش‌سوزی است.

عناصر هالوژن در بسیاری از ترکیبات شیمیایی، به‌ویژه در پلی‌وینیل کلراید (PVC) که به طور گسترده به عنوان عایق و روکش کابل استفاده می‌شود، یافت می‌شوند. هنگامی که کابل‌های حاوی هالوژن در معرض آتش قرار می‌گیرند، این عناصر آزاد شده و گازهای بسیار سمی و خورنده تولید می‌کنند. به عنوان مثال، کلر به اسید هیدروکلریک و فلوئور به اسید هیدروفلوئوریک بسیار خورنده تبدیل می‌شود. این گازهای خورنده برای چشم، بینی، ریه‌ها و گلو مضر بوده و می‌توانند منجر به خفگی و آسیب‌های دائمی به سلامت شوند.

کابل LSZH (Low Smoke Zero Halogen) چیست؟

عبارت LSZH مخفف “Low Smoke Zero Halogen” به معنای “کم دود، بدون هالوژن” است. این نام‌گذاری به دو ویژگی کلیدی این کابل‌ها اشاره دارد: تولید دود بسیار کم و عدم انتشار گازهای هالوژنه در هنگام آتش‌سوزی. این اصطلاح به دسته‌ای از مواد (معمولاً ترموپلاستیک یا ترموست) اطلاق می‌شود که برای روکش و عایق کابل‌ها استفاده شده و در هنگام قرار گرفتن در معرض حرارت بالا یا آتش‌سوزی، میزان دود بسیار کم و بدون انتشار گازهای هالوژنه سمی از خود ساطع می‌کنند. در حالی که کابل هالوژن فری صرفاً به عدم وجود عناصر هالوژن اشاره دارد، کابل LSZH علاوه بر این ویژگی، بر “تولید دود کم” نیز تأکید می‌کند. این تمایز حیاتی است، زیرا کابلی که فاقد هالوژن باشد، لزوماً دود کمی تولید نمی‌کند، اما LSZH هر دو جنبه ایمنی را پوشش می‌دهد.

روکش کابل‌های LSZH معمولاً از ترکیبات ترموپلاستیک یا ترموست بر پایه پلی‌الفین‌ها (مانند پلی‌اتیلن کراس‌لینک شده – XLPE) ساخته شده‌اند که فاقد هالوژن هستند. برای دستیابی به خاصیت “کم دود” و “بازدارندگی شعله”، افزودنی‌های معدنی مانند تری‌هیدرات آلومینیوم (ATH) یا هیدروکسید منیزیم (MDH) به این پلیمرها اضافه می‌شود. این مواد در دمای بالا، گرما را جذب کرده و بخار آب آزاد می‌کنند که فرآیند احتراق را مختل کرده و تشکیل لایه زغالی محافظ را تسهیل می‌کند. این مکانیسم شیمیایی خاص، نشان‌دهنده یک راه‌حل مهندسی پیچیده است. این امر بیانگر آن است که کابل‌های LSZH صرفاً “هالوژن فری” نیستند، بلکه خواص فعال سرکوب‌کننده آتش را در خود جای داده‌اند و آن‌ها را ذاتاً ایمن‌تر از مواد غیرهالوژنه منفعل می‌سازند.

بخار آب آزاد شده، گازهای قابل اشتعال را رقیق کرده و به تشکیل یک لایه زغال محافظ بر روی سطح کابل کمک می‌کند. این لایه زغال، از مواد باقی‌مانده محافظت کرده و ذرات و گازهای سمی را به دام می‌اندازد. علاوه بر این، سطح بالای پرکننده‌های معدنی (حدود ۶۰%) در این ترکیبات، جایگزین پلیمر پایه شده و مقدار کل سوخت موجود برای احتراق را کاهش می‌دهد. نتیجه این مکانیسم، تولید دود بسیار کمتر، عدم انتشار گازهای سمی هالوژنه و اسیدهای خورنده است که به بهبود دید برای تخلیه ایمن و کاهش آسیب به تجهیزات و پرسنل کمک می‌کند. این درک دقیق از مکانیسم، بر ماهیت “سطح تخصصی” فناوری LSZH تأکید می‌کند. این موضوع نشان می‌دهد که کابل‌های LSZH برای ایمنی فعال در برابر آتش مهندسی شده‌اند و راه‌حلی قوی فراتر از جایگزینی ساده مواد ارائه می‌دهند. این همچنین پیچیدگی و تحقیقات درگیر در توسعه چنین موادی را برجسته می‌کند که هزینه بالقوه بالاتر آن‌ها را توجیه می‌کند.

مقایسه جامع کابل‌های LSZH/هالوژن فری در برابر کابل‌های PVC

کابل‌های PVC (پلی‌وینیل کلراید) به دلیل دوام بالا، تولید آسان و مقرون‌به‌صرفه بودن، به طور گسترده در صنایع مختلف استفاده می‌شوند. با این حال، در صورت آتش‌سوزی، کابل‌های PVC دود متراکم و سیاه، اسید هیدروکلریک و سایر گازهای سمی و خورنده را آزاد می‌کنند که می‌تواند دید را به شدت کاهش داده، تنفس را مختل کرده و به تجهیزات آسیب جدی برساند. این دود غلیظ و سمی می‌تواند در کمتر از پنج دقیقه یک اتاق ۱۰۰۰ متر مکعبی را پر کند و تلاش‌های تخلیه را دشوار یا غیرممکن سازد.

در مقابل، کابل‌های LSZH در مقایسه با PVC، کندتر شعله‌ور می‌شوند و در صورت آتش‌گرفتن، دود بسیار کمتری تولید می‌کنند که شفافیت دید را برای فرار و عملیات امداد بهبود می‌بخشد. مهم‌تر اینکه، کابل‌های LSZH گازهای سمی هالوژنه و اسیدهای خورنده تولید نمی‌کنند، که این امر خطر خفگی، مسمومیت و آسیب به تجهیزات حساس را به شدت کاهش می‌دهد. این ویژگی‌ها، LSZH را به انتخابی ایمن‌تر و مسئولانه‌تر در محیط‌های حساس تبدیل می‌کند.

جدول مقایسه کابل‌های LSZH/هالوژن فری در برابر کابل‌های PVC

مزایای برجسته کابل‌های LSZH/هالوژن فری

کابل‌های LSZH/هالوژن فری مزایای قابل توجهی را در مقایسه با کابل‌های سنتی ارائه می‌دهند که آن‌ها را به انتخابی برتر برای بسیاری از کاربردها تبدیل می‌کند. این مزایا نه تنها به ایمنی جانی و مالی کمک می‌کنند، بلکه پایداری زیست‌محیطی را نیز ارتقا می‌بخشند.

سازگاری با محیط زیست

کابل‌های LSZH در مقایسه با کابل‌های PVC، سازگارتر با محیط زیست هستند. عدم وجود هالوژن‌ها و فلزات سنگین سمی مانند سرب و کادمیوم در ترکیبات آن‌ها به این معناست که در هنگام سوختن، دود سمی کمتری تولید می‌کنند و مواد شیمیایی مضر را در محیط آزاد نمی‌کنند. این ویژگی به کاهش آلودگی محیط زیست و اثرات منفی بلندمدت بر اکوسیستم کمک می‌کند. این موضوع نشان‌دهنده یک روند گسترده‌تر در صنعت به سمت پایداری و مسئولیت‌پذیری زیست‌محیطی است، که فراتر از ایمنی فوری انسان، به سلامت سیاره نیز توجه دارد.

خواص فیزیکی و الکتریکی بهبود یافته

کابل‌های هالوژن فری علاوه بر مزایای ایمنی، خواص فیزیکی و الکتریکی مناسبی نیز ارائه می‌دهند. آن‌ها دارای خواص عایق‌بندی خوبی هستند و می‌توانند سطح مقاومت در برابر ولتاژ بالا تا ۱۵ کیلو ولت را فراهم کنند. مقاومت کششی این کابل‌ها حدود ۱۰ تا ۱۴ مگاپاسکال است و درصد کشیدگی آن‌ها در نقطه شکست بین ۱۵۰ تا ۲۵۰ درصد است. همچنین، کابل‌های LSZH وزن سبک‌تری دارند که این ویژگی در مکان‌هایی که کابل‌ها از سقف کاذب یا بالای سر عبور می‌کنند، مهم است. سیم‌های رابط در کابل‌های LSZH سفت‌تر و از نظر ظاهری شکیل‌تر هستند، زیرا حاوی ترکیب ضد شعله می‌باشند.

ایمنی برتر کابل‌های LSZH در برابر آتش‌سوزی

یکی از مهم‌ترین مزایای کابل‌های LSZH، ایمنی بالای آن‌ها در هنگام آتش‌سوزی است. این کابل‌ها در مقایسه با کابل‌های PVC، کندتر شعله‌ور می‌شوند و گسترش شعله را به حداقل می‌رسانند. این ویژگی به حفظ یکپارچگی سیستم‌های الکتریکی و زیرساخت‌ها در محیط‌های صنعتی و عمومی کمک شایانی می‌کند. علاوه بر این، کابل‌های LSZH در صورت آتش‌گرفتن، دود بسیار کمتری تولید می‌کنند. این کاهش چگالی دود، دید را در مواقع اضطراری بهبود می‌بخشد و امکان تخلیه ایمن‌تر افراد را فراهم می‌آورد. این موضوع برای تیم‌های امداد و نجات نیز حیاتی است، زیرا به آن‌ها کمک می‌کند تا منبع آتش را سریع‌تر پیدا کرده و عملیات نجات را با ایمنی بیشتری انجام دهند.

کابل‌های LSZH همچنین فاقد عناصر هالوژن هستند و در هنگام سوختن، گازهای سمی هالوژنه و اسیدهای خورنده تولید نمی‌کنند. این ویژگی از انتشار گازهای خطرناک مانند اسید هیدروکلریک جلوگیری می‌کند که می‌تواند به سلامت انسان آسیب جدی وارد کرده و حتی کشنده باشد. عدم تولید گازهای خورنده نیز به حفاظت از تجهیزات حساس الکتریکی، تابلوهای برق، موتورها و حتی عناصر سازه‌ای ساختمان در برابر آسیب‌های طولانی‌مدت کمک می‌کند. این امر به کاهش خسارات مالی پس از آتش‌سوزی و حفظ عملکرد سیستم‌ها کمک می‌کند.

کاربردهای حیاتی و ضروری کابل‌های LSZH/هالوژن فری

با توجه به مزایای ایمنی و زیست‌محیطی برجسته، کابل‌های LSZH و هالوژن فری در طیف وسیعی از کاربردها، به‌ویژه در محیط‌هایی که ایمنی افراد و تجهیزات در اولویت است، به گزینه‌ای حیاتی تبدیل شده‌اند. این کابل‌ها به طور گسترده در اروپا و سایر نقاط جهان مورد استفاده قرار می‌گیرند.

مکان‌های عمومی و پرتردد

استفاده از کابل‌های LSZH در مکان‌های عمومی با تراکم جمعیتی بالا، مانند بیمارستان‌ها، فرودگاه‌ها، متروها، ایستگاه‌های قطار، تونل‌ها، سالن‌های تئاتر و سینما، مراکز خرید و مدارس، امری ضروری و حتی اجباری است. در این محیط‌ها، کاهش دود و عدم انتشار گازهای سمی در هنگام آتش‌سوزی می‌تواند تفاوت بین مرگ و زندگی را رقم بزند و به تیم‌های امداد و تخلیه کمک شایانی کند. این کاربردها نشان می‌دهند که انتخاب کابل در فضاهای عمومی نه تنها یک تصمیم فنی، بلکه یک مسئولیت اجتماعی بزرگ است که مستقیماً با حفظ جان انسان‌ها مرتبط است.

سیستم‌های حیاتی و اضطراری

کابل‌های LSZH به دلیل توانایی خود در حفظ یکپارچگی سیگنال و مقاومت در برابر آتش، برای سیستم‌های حیاتی و اضطراری بسیار مناسب هستند. این شامل سیستم‌های اعلام حریق، سیستم‌های هشدار اضطراری، روشنایی اضطراری و تهویه دود در ساختمان‌ها می‌شود. برخی از انواع پیشرفته‌تر LSZH مانند LSZH FR (Fire Resistant) حتی در صورت قرار گرفتن در معرض شعله و دمای بالا نیز ارتباط سیگنال را حفظ می‌کنند که برای عملکرد مداوم این سیستم‌ها در شرایط بحرانی حیاتی است. این پیشرفت در فناوری کابل‌ها، امکان حفظ ارتباطات و کنترل در شرایط اضطراری را فراهم می‌آورد و از این رو، به افزایش تاب‌آوری کلی زیرساخت‌ها کمک می‌کند.

محیط‌های صنعتی و خاص با ریسک بالا

در محیط‌های صنعتی که خطر آتش‌سوزی بالا یا وجود مواد شیمیایی خورنده مطرح است، کابل‌های LSZH انتخاب ایده‌آلی هستند. این شامل سیم‌کشی کارخانه‌ها، پنل‌های کنترل صنعتی، سیم‌کشی ماشین‌آلات، کاربردهای انبار، صنایع نفت و گاز، معدن، فرآوری شیمیایی و حتی فضاهای محدود مانند زیردریایی‌ها و هواپیماها می‌شود. مقاومت آن‌ها در برابر دماهای بالا، مواد شیمیایی و سایش مکانیکی، اطمینان از قابلیت اطمینان و ایمنی در سخت‌ترین شرایط را فراهم می‌کند. همچنین، در تولید لوازم برقی خانگی، استفاده از LSZH به کاهش خطر انتشار گازهای سمی در صورت نقص الکتریکی یا آتش‌سوزی کمک می‌کند.

استانداردهای بین‌المللی مرتبط با کابل‌های LSZH/هالوژن فری

رعایت استانداردهای بین‌المللی برای اطمینان از کیفیت، ایمنی و عملکرد کابل‌های LSZH/هالوژن فری حیاتی است. این استانداردها، معیارهای دقیقی را برای تست و ارزیابی عملکرد کابل‌ها در شرایط آتش‌سوزی تعیین می‌کنند و به تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان اطمینان می‌بخشند.

تفاوت‌های مهمی میان استانداردهای مختلف وجود دارد. به عنوان مثال، تفاوت اصلی میان مشخصات استانداردهای IEC 60332-1 و استانداردهای UL (مانند UL 5181، UL 1666، UL 910) این است که کابل تحت استاندارد IEC در حالی که می‌سوزد، گازهای بسیار کمی منتشر می‌کند، اما در استاندارد UL حتی پس از خاموش شدن شعله نیز ممکن است گازهای سمی و خطرناکی از کابل سوخته تولید شود. این تفاوت‌ها در رویکردهای استانداردسازی، فلسفه‌های نظارتی متفاوتی را منعکس می‌کنند و می‌توانند منجر به نابرابری‌های منطقه‌ای در سطوح ایمنی و در دسترس بودن محصول شوند. این موضوع نشان می‌دهد که انطباق با استانداردهای خاص، نه تنها یک الزام فنی، بلکه یک تصمیم استراتژیک تجاری و یک ضرورت برای ایمنی عمومی است که بر الگوهای تجارت و پذیرش جهانی تأثیر می‌گذارد.

برخی کابل‌های LSZH پیشرفته‌تر، ویژگی‌های مقاومت در برابر آتش را نیز شامل می‌شوند:

• کابل LSZH FRT (Flame Retardant): این کابل‌ها علاوه بر ویژگی‌های LSZH، در برابر شعله‌ور شدن و گسترش آتش نیز مقاوم هستند، اما پس از آتش‌گرفتن، ارتباطشان قطع می‌شود.
• کابل LSZH FR (Fire Resistant): این کابل‌ها یک قدم فراتر رفته و علاوه بر ضد اشتعال بودن، حتی در صورت قرار گرفتن در معرض شعله و دمای بالا نیز ارتباط سیگنال را حفظ می‌کنند. در این کابل‌ها از نوار نسوز میکا استفاده شده است و معمولاً برای سیستم اعلام حریق، سیستم هشدار اضطراری و موارد مشابه استفاده می‌شوند. این تکامل در فناوری LSZH به سمت انواع FRT و FR، نشان‌دهنده تلاش مداوم برای دستیابی به ایمنی بالاتر و تداوم عملیاتی در زیرساخت‌های حیاتی است. این رویکرد لایه‌ای به مقاومت در برابر آتش، بازتاب‌دهنده نیازهای فزاینده سیستم‌های مدرن و پیچیده است که در آن‌ها حتی از دست دادن موقت داده‌ها در شرایط اضطراری می‌تواند پیامدهای جدی داشته باشد.

کابل اعلام حریق 2*1.5 افشارنژاد خراسان سفارش تلفنی

کابل اعلام حریق 2*2.5 افشارنژاد خراسان سفارش تلفنی

کابل اعلام حریق 3*1.5 افشارنژاد خراسان سفارش تلفنی

کابل اعلام حریق 3*2.5 افشارنژاد خراسان سفارش تلفنی

کابل اعلام حریق 2*1.5 اشتودر لئونی 305208 سفارش تلفنی

مشاهده همه کابل اعلام حریق

نکات مهم در انتخاب و خرید کابل LSZH/هالوژن فری

انتخاب کابل مناسب برای هر پروژه، نیازمند بررسی دقیق عوامل مختلفی است تا از ایمنی، عملکرد و کارایی بهینه اطمینان حاصل شود. در مورد کابل‌های LSZH/هالوژن فری، توجه به نکات زیر ضروری است:

• بررسی نیازهای محیطی و کاربردی: اولین گام، ارزیابی دقیق محیط نصب و الزامات خاص پروژه است. آیا کابل در یک فضای بسته و پرتردد (مانند مترو یا بیمارستان) نصب می‌شود که ایمنی جانی در آن حیاتی است؟ آیا نیاز به حفظ یکپارچگی سیگنال در هنگام آتش‌سوزی وجود دارد (مانند سیستم‌های اعلام حریق)؟ پاسخ به این سوالات، نوع دقیق کابل LSZH مورد نیاز (مانند LSZH FR یا LSZH FRT) را مشخص می‌کند.
• استانداردها و گواهینامه‌ها: اطمینان حاصل کنید که کابل انتخابی شما مطابق با استانداردهای بین‌المللی معتبر (مانند IEC 60331, IEC 60754, IEC 61034) و استانداردهای ملی مربوطه تولید شده باشد. وجود گواهینامه‌های معتبر از سازمان‌های تست مستقل، نشان‌دهنده کیفیت و عملکرد تضمین‌شده کابل است. بررسی دقیق استانداردهایی که کابل بر اساس آن‌ها ساخته شده، از تهیه محصول نامرغوب جلوگیری می‌کند.
• مشخصات فنی کابل: به جزئیات فنی کابل مانند سطح مقطع و تعداد رشته، مواد سازنده هادی، نوع عایق و روکش، سطح ولتاژ نامی و حداکثر دمای کارکرد هادی توجه کنید. این مشخصات بر عملکرد و ایمنی کابل تأثیر مستقیم دارند. به عنوان مثال، هادی مسی کلاس ۱ یا ۲ مطابق با IEC 60228 و عایق XLPE و روکش ترموپلاستیک پلی‌الفین از مشخصات رایج کابل‌های LSZH هستند.
• مقاومت فیزیکی و انعطاف‌پذیری: در حالی که کابل‌های LSZH ایمنی بالایی دارند، ممکن است نسبت به کابل‌های PVC سنتی، انعطاف‌پذیری کمتری داشته باشند و سفت‌تر باشند. این نکته در طراحی و نصب کابل‌کشی، به‌ویژه در فضاهای محدود یا مسیرهای دارای خمیدگی، باید مد نظر قرار گیرد. با این حال، کابل‌های LSZH مقاومت کششی و الاستیسیته مناسبی دارند.
• هزینه و بودجه پروژه: کابل‌های LSZH معمولاً گران‌تر از کابل‌های PVC هستند. این تفاوت هزینه، یک عامل مهم در تصمیم‌گیری است. با این حال، باید در نظر داشت که سرمایه‌گذاری بیشتر در کابل‌های LSZH، در بلندمدت می‌تواند با کاهش خطرات جانی، خسارات مالی به تجهیزات و هزینه‌های بازیابی پس از آتش‌سوزی، صرفه‌جویی قابل توجهی را به همراه داشته باشد. برخی استدلال می‌کنند که هزینه بالای LSZH یک مانع است، اما این دیدگاه اغلب خطرات پنهان و بلندمدت کابل‌های سنتی را نادیده می‌گیرد.
• اعتبار تولیدکننده: اطلاعات کاملی در رابطه با تولیدکننده کابل کسب کنید و از اعتبار و سابقه آن اطمینان حاصل کنید. تولیدکنندگان معتبر، محصولاتی را ارائه می‌دهند که مطابق با بالاترین استانداردهای ایمنی و کیفیت هستند.

نتیجه‌گیری

کابل‌های هالوژن فری و LSZH (Low Smoke Zero Halogen) نشان‌دهنده یک پیشرفت چشمگیر در فناوری کابل‌کشی هستند که به طور مستقیم به چالش‌های ایمنی در برابر آتش‌سوزی در زیرساخت‌های مدرن پاسخ می‌دهند. این کابل‌ها با حذف عناصر هالوژن از ترکیبات خود و مهندسی مواد برای تولید دود بسیار کم در هنگام سوختن، خطرات جانی ناشی از استنشاق گازهای سمی و دود غلیظ را به شدت کاهش می‌دهند. علاوه بر این، عدم تولید اسیدهای خورنده، از آسیب‌های جدی و پرهزینه به تجهیزات الکتریکی و سازه‌های ساختمان جلوگیری می‌کند. این مزایا، ارزش کابل‌های LSZH را فراتر از صرفاً “ایمنی” به “تاب‌آوری” و “کاهش هزینه‌های بازیابی” گسترش می‌دهد.

پذیرش گسترده این کابل‌ها، به‌ویژه در اروپا و در محیط‌های حساس و پرتردد مانند بیمارستان‌ها، فرودگاه‌ها، متروها و مراکز داده، گواهی بر اثربخشی و ضرورت آن‌هاست. تکامل این فناوری به سمت انواع پیشرفته‌تر مانند LSZH FR که حتی در شرایط آتش‌سوزی نیز یکپارچگی سیگنال را حفظ می‌کنند، نیازهای فزاینده سیستم‌های حیاتی را برآورده می‌سازد.