برق

استاندارد CENELEC HD ۳۶۱، حرفه‌ای کابل‌ها را بشناسید!

تصور کنید دنیایی را که در آن هر سیم یا کابل برق به زبانی متفاوت صحبت می‌کند. آشفتگی، سوءتفاهم و خطاهای خطرناک در هر گوشه و کنار فراگیر خواهد بود. در چشم‌انداز پیچیده تأسیسات الکتریکی، سیم یا کابل به ظاهر ساده، یک جزء حیاتی است و شناسایی دقیق آن برای ایمنی، کارایی و تجارت جهانی از اهمیت بالایی برخوردار است. اینجاست که سیستم‌های کدگذاری استاندارد شده، به ابزاری ضروری تبدیل می‌شوند.

استاندارد CENELEC HD 361 به عنوان کلید فهم جهانی برای سیم‌ها و کابل‌های الکتریکی در اروپا عمل می‌کند. این استاندارد یک روش هماهنگ و سیستماتیک برای نام‌گذاری سیم‌ها و کابل‌ها ارائه می‌دهد و تضمین می‌کند که سیم یا کابلی که در یک کشور اروپایی مشخص شده است، در کشور دیگر نیز به درستی درک و به کار گرفته شود. این استانداردسازی صرفاً یک مزیت فنی نیست؛ بلکه ستون فقرات ایمنی الکتریکی، قابلیت همکاری و یکپارچگی اقتصادی در سراسر قاره است. این هماهنگ‌سازی فنی، فراتر از ارتباطات فنی صرف است؛ این یک توانمندساز اساسی برای بازار واحد اروپا است که مستقیماً تجارت را تسهیل کرده و انطباق با مقررات را تضمین می‌کند. با استانداردسازی نام‌گذاری سیم‌ها و کابل‌ها، CENELEC نه تنها از خطاهای فنی جلوگیری می‌کند، بلکه موانع تجاری را نیز از بین می‌برد، تأییدیه‌های نظارتی را ساده می‌کند و بازار اروپایی یکپارچه‌تر و ایمن‌تری را برای محصولات الکتریکی ترویج می‌دهد. این امر، استاندارد را به یک بخش حیاتی از زیرساخت‌های صنعت برق تبدیل می‌کند. این مقاله به جزئیات استاندارد CENELEC HD 361 می‌پردازد و ساختار آن، معنای هر کد الفبایی-عددی و مثال‌های عملی را توضیح می‌دهد تا مهندسان، تکنسین‌ها و متخصصان صنعت را قادر سازد تا این نام‌گذاری‌های ضروری را با اطمینان تفسیر و به کار گیرند.

آشنایی با استاندارد CENELEC HD 361

CENELEC HD 361 یک سند هماهنگ‌سازی (HD) تأیید شده است که توسط CENELEC (کمیته اروپایی استانداردسازی الکتروتکنیکی) منتشر شده و سیستمی را برای نام‌گذاری سیم‌ها و کابل‌های الکتریکی ایجاد می‌کند. هدف اصلی آن هماهنگ‌سازی انواع علامت‌گذاری سیم‌ها و کابل‌ها در سراسر اروپا، تضمین سازگاری و وضوح در شناسایی محصول است. این استاندارد به طور خاص یک سیستم نام‌گذاری برای سیم‌ها و کابل‌های برق هماهنگ شده را تشریح می‌کند.

در ابتدا، این استاندارد ترتیب نام‌گذاری سیم‌ها و کابل‌ها را با ولتاژ نامی تا ۴۵۰/۷۵۰ ولت تعریف می‌کرد. به عنوان یک سند هماهنگ‌سازی (HD)، HD 361 اعضای CENELEC را ملزم می‌کند که آن را در سطح ملی به اجرا درآورند. این الزام شامل اعلام عمومی شماره و عنوان HD و لغو هرگونه استاندارد ملی مغایر است. این رویکرد، پذیرش گسترده و یکپارچگی را در سراسر منطقه تضمین می‌کند.

سیر تکاملی و بازنگری‌های کلیدی

HD 361 در ابتدا در ۱۸ نوامبر ۱۹۷۶ توسط CENELEC تصویب شد. ویرایش دوم آن در سال ۱۹۸۶ منتشر شد. ویرایش سوم (HD 361 S3:1999) ولتاژ نامی سیم‌ها و کابل‌های تحت پوشش این HD را به حداکثر ۴۵۰/۷۵۰ ولت محدود کرد و بر سیم‌ها و کابل‌های هماهنگ شده یا “انواع ملی شناخته شده (RNT)” تمرکز داشت.

یک اصلاحیه مهم، HD 361 S3:1999/A1:2006، به رسمیت شناخته شدن توقف سیستم “انواع ملی شناخته شده (RNT)” را نشان داد. این امر نشان‌دهنده حرکتی به سمت یک سیستم کاملاً هماهنگ بود که امکان تغییرات ملی را در چارچوب هماهنگ کاهش می‌داد.

جدیدترین نسخه، HD 361 S4:2020، جایگزین HD 361 S3:1999 و تمام اصلاحیه‌های آن می‌شود. نکته مهم این است که این ویرایش انواع سیم‌ها و کابل‌ها را گسترش می‌دهد تا EN 50618 و EN 50620 را شامل شود و با گنجاندن مورد اول، حداکثر ولتاژ را به ۱۰۰۰/۱۰۰۰ ولت افزایش می‌دهد.

تغییرات در HD 361، به ویژه افزایش محدودیت‌های ولتاژ و توقف “انواع ملی شناخته شده”، نشان‌دهنده یک استاندارد پویا است که با پیشرفت‌های فناوری و حرکت استراتژیک به سمت یکپارچگی عمیق‌تر بازار اروپا سازگار می‌شود، نه فقط به‌روزرسانی‌های فنی. افزایش ولتاژ از ۴۵۰/۷۵۰ ولت به ۱۰۰۰/۱۰۰۰ ولت صرفاً یک تغییر عددی نیست؛ این بدان معناست که استاندارد در حال تکامل است تا طیف وسیع‌تری از کاربردهای برق را پوشش دهد، که احتمالاً ناشی از افزایش تقاضای انرژی و نیاز به کابل‌های با ظرفیت بالاتر در سیستم‌های الکتریکی مدرن است. این امر تضمین می‌کند که استاندارد با پیشرفت فناوری مرتبط باقی می‌ماند. به طور مشابه، توقف سیستم RNT یک تغییر سیاست حیاتی است. با حذف شناسایی رسمی تغییرات ملی در چارچوب هماهنگ، CENELEC به طور فعال برای یک استاندارد اروپایی واقعاً یکپارچه تلاش می‌کند. این امر، تکه‌تکه شدن را کاهش می‌دهد، فرآیندهای تولید را ساده می‌کند (نیاز به انواع کمتر) و موانع تجاری را بیشتر کاهش می‌دهد و مزایای اقتصادی هماهنگ‌سازی را تقویت می‌کند. تاریخچه استاندارد، داستان انطباق مداوم و تقویت مأموریت اصلی خود در هماهنگ‌سازی را روایت می‌کند.

اهمیت و مزایای استانداردهای هماهنگ

استانداردهای اروپایی مانند HD 361 بهترین شیوه‌های مهندسی را برای جنبه‌هایی مانند اندازه‌گیری، قابلیت همکاری و عملکرد در خود جای می‌دهند و در نتیجه طراحی محصول را برای تولیدکنندگان ساده می‌کنند. یک مزیت کلیدی این است که انطباق با استانداردهای هماهنگ، به تولیدکنندگان “فرض انطباق” با قوانین پیچیده ایمنی اروپا، مانند مقررات محصولات ساختمانی (CPR) را اعطا می‌کند. این امر، فرآیند اثبات انطباق و دستیابی به دسترسی به بازار را به طور قابل توجهی ساده می‌کند.

این استاندارد، تجارت محصولات استاندارد مشترک را در سراسر اروپا ترویج می‌دهد و موانع فنی را کاهش داده و یک بازار واحد را تقویت می‌کند. این بدان معناست که سیم یا کابلی که طبق HD 361 در یک کشور تولید و نام‌گذاری شده است، در سراسر منطقه اقتصادی اروپا به راحتی شناخته شده و پذیرفته می‌شود. با ارائه یک سیستم نام‌گذاری واضح و بدون ابهام، HD 361 خطر استفاده از سیم‌ها یا کابل‌های نادرست را که می‌تواند منجر به خطرات الکتریکی، خرابی سیستم یا کاهش طول عمر شود، به حداقل می‌رساند. این امر تضمین می‌کند که اطلاعات حیاتی در مورد ویژگی‌های سیم یا کابل به طور جهانی درک شود. “فرض انطباق” اعطا شده توسط استانداردهای هماهنگ، یک ابزار قدرتمند حقوقی و تجاری است که به طور قابل توجهی بار انطباق را کاهش داده و ورود به بازار را برای تولیدکنندگان تسریع می‌کند، در نتیجه کارایی اقتصادی را در کنار ایمنی افزایش می‌دهد. این یک پیامد مهم است. این بدان معناست که با صرفاً رعایت مشخصات فنی HD 361، یک تولیدکننده می‌تواند به طور قانونی انطباق با دستورالعمل‌های اتحادیه اروپا را نشان دهد. این امر، زمان و منابع زیادی را در آزمایش و صدور گواهینامه صرفه‌جویی می‌کند، خطرات قانونی را کاهش می‌دهد و مزیت رقابتی را فراهم می‌کند. این یک سند فنی را به یک توانمندساز استراتژیک تجاری تبدیل می‌کند و تأثیر عمیق استانداردسازی را فراتر از صرفاً مشخصات مهندسی برجسته می‌کند.

ساختار کدگذاری سیم‌ها و کابل‌های CENELEC HD 361

سیستم نام‌گذاری CENELEC HD 361 به طور منطقی به سه بخش مجزا تقسیم می‌شود. هر بخش اطلاعات خاصی در مورد ویژگی‌های سیم یا کابل ارائه می‌دهد و یک پروفایل جامع از انطباق عمومی تا ساختار دقیق ایجاد می‌کند. این طرح‌بندی سیستماتیک، وضوح را تضمین کرده و ابهام را در شناسایی به حداقل می‌رساند.

یک کد نام‌گذاری سیم یا کابل معمولی از یک توالی خاص پیروی می‌کند که در آن هر نماد الفبایی-عددی نشان‌دهنده یک ویژگی خاص است. کدهای اختیاری یا کدهایی که برای سیم یا کابل خاصی بی‌ربط هستند، به سادگی حذف می‌شوند و کد را مختصر و در عین حال آموزنده می‌کنند. ساختار سخت‌گیرانه، ترتیبی و سه‌بخشی کد CENELEC HD 361 یک انتخاب طراحی عمدی است که تفسیر بدون ابهام را تضمین می‌کند، که برای جلوگیری از خطا در مشخصات، تولید و نصب بسیار مهم است و در نتیجه مستقیماً ایمنی و قابلیت اطمینان در سیستم‌های الکتریکی را افزایش می‌دهد. در سیستم‌های پیچیده مانند شبکه‌های الکتریکی، هرگونه ابهام در شناسایی اجزا می‌تواند منجر به عواقب جدی شود (به عنوان مثال، استفاده از سیم یا کابلی با ولتاژ نامی ناکافی یا عایق نادرست). با اعمال یک ساختار دقیق و ترتیبی، HD 361 احتمال سوءتفسیر را به حداقل می‌رساند. هر موقعیت در کد، اطلاعات خاصی را منتقل می‌کند و کل نام‌گذاری را به یک “اثر انگشت” دقیق از ویژگی‌های سیم یا کابل تبدیل می‌کند. این رویکرد سیستماتیک، علت مستقیم بهبود ایمنی و کارایی عملیاتی با کاهش خطای انسانی است.

  • بخش ۱: ارتباط با استاندارد و ولتاژ نامی: این بخش اولیه نشان می‌دهد که آیا سیم یا کابل با استانداردهای هماهنگ اروپایی مطابقت دارد و ولتاژ نامی آن را مشخص می‌کند.
  • بخش ۲: مواد عایق، ویژگی‌های ساختاری و روکش: این بخش جزئیات مواد مورد استفاده برای عایق و روکش بیرونی، همراه با هرگونه ویژگی ساختاری خاص مانند شیلدهای فلزی یا آرمورینگ و شکل کلی سیم یا کابل را شرح می‌دهد.
  • بخش ۳: جنس و ساختار هادی، تعداد رشته‌ها و سطح مقطع: بخش نهایی، خود هادی را شامل جنس آن، نحوه ساخت آن (مانند جامد، رشته‌ای، انعطاف‌پذیر)، تعداد هادی‌های منفرد (رشته‌ها) و سطح مقطع آن‌ها را توصیف می‌کند. وجود یا عدم وجود هادی حفاظتی نیز در اینجا مشخص می‌شود.

برای درک بهتر ساختار کلی کدگذاری، جدول زیر یک نمای کلی از اجزای اصلی را ارائه می‌دهد:

جدول ۱: ساختار کلی کدگذاری سیم‌ها و کابل‌های CENELEC HD 361

بخش نمادها/عناصر کلیدی (مثال) توضیحات بخش
بخش ۱ H, 07 ارتباط با استاندارد و ولتاژ نامی
بخش ۲ V, C4, H2 مواد عایق، ویژگی‌های ساختاری و روکش
بخش ۳ -A یا -F جنس و ساختار هادی، تعداد رشته‌ها و سطح مقطع

راهنمای جامع خواندن و تفسیر کدهای CENELEC HD 361

این بخش به تفصیل هر قسمت از کد را شرح می‌دهد و لیست‌های جامعی از نمادها و معانی آن‌ها را ارائه می‌کند.

بخش اول: ارتباط با استاندارد و ولتاژ نامی

بخش اول اطلاعات حیاتی در مورد وضعیت انطباق سیم یا کابل و ولتاژ عملیاتی مورد نظر آن را ارائه می‌دهد.

  • H: سیم یا کابل مطابق با استاندارد هماهنگ ساخته شده است. این نشان‌دهنده انطباق کامل با قوانین مشترک CENELEC است.
  • A: سیم یا کابل غیرهماهنگ (استاندارد ملی).

توجه: سیستم “انواع ملی شناخته شده (RNT)” در بازنگری‌های بعدی (HD 361 S4:2020) متوقف شده است. در حالی که کمیته‌های ملی ممکن است همچنان از نام‌گذاری‌های غیرمتعارض استفاده کنند، نماد ‘A’ دیگر بخشی از سیستم هماهنگ برای نام‌گذاری سیم‌ها و کابل‌های هماهنگ جدید نیست.

تکامل نام‌گذاری ‘A’ (استاندارد ملی)، به ویژه توقف آن در سیستم هماهنگ، نشان‌دهنده تعهد قوی‌تر به یک بازار اروپایی یکپارچه است که سردرگمی‌ها و موانع تجاری احتمالی مرتبط با تغییرات ملی را کاهش می‌دهد. این تغییر یک حرکت عمدی توسط CENELEC برای اعمال یکنواختی بیشتر است که تکه‌تکه شدن بازار را به حداقل می‌رساند و ماهیت “هماهنگ” واقعی استاندارد را تقویت می‌کند.

ولتاژ نامی (Uo/U): این نشان‌دهنده ولتاژ نامی است که سیم یا کابل برای آن طراحی شده است. Uo ولتاژ نامی بین هر هادی عایق‌بندی شده و زمین است و U ولتاژ نامی بین هر دو هادی فاز است.

  • ۰۱: ۱۰۰/۱۰۰ ولت
  • ۰۳: ۳۰۰/۳۰۰ ولت
  • ۰۵: ۳۰۰/۵۰۰ ولت
  • ۰۷: ۴۵۰/۷۵۰ ولت
  • ۱: ۰.۶/۱ کیلوولت (یا ۱۰۰۰/۱۰۰۰ ولت) – این درجه ولتاژ بالاتر با ویرایش HD 361 S4:2020 معرفی شد.

گسترش درجه‌بندی ولتاژ نشان‌دهنده سازگاری استاندارد با زیرساخت‌های الکتریکی در حال تکامل و تقاضاهای بالاتر برق است. این امر تضمین می‌کند که استاندارد برای طیف وسیع‌تری از کاربردها مرتبط باقی بماند.

جدول ۲: نمادهای بخش اول: ارتباط با استاندارد و ولتاژ نامی

نماد معنی/توضیحات یادداشت‌ها
H سیم یا کابل مطابق با استاندارد هماهنگ
A سیم یا کابل غیرهماهنگ (استاندارد ملی) سیستم RNT برای انواع هماهنگ شده متوقف شده است
01 ۱۰۰/۱۰۰ ولت
03 ۳۰۰/۳۰۰ ولت
05 ۳۰۰/۵۰۰ ولت
07 ۴۵۰/۷۵۰ ولت
1 ۱۰۰۰/۱۰۰۰ ولت (۰.۶/۱ کیلوولت) با ویرایش S4:2020 اضافه شد

بخش دوم: مواد عایق، ساختار و روکش

بخش دوم از کد، مواد مورد استفاده برای عایق‌بندی سیم یا کابل و روکش بیرونی آن و همچنین هرگونه عناصر ساختاری خاص مانند شیلدهای فلزی یا آرمورینگ و شکل فیزیکی سیم یا کابل را توصیف می‌کند.

مواد عایق و روکش: این نمادها ماده اصلی مورد استفاده برای عایق‌بندی اطراف هادی‌ها و روکش محافظ بیرونی را توصیف می‌کنند. طیف وسیع کدهای مواد و ساختار در این بخش، نیازهای متنوع و اغلب سخت‌گیرانه محیطی و کاربردی برای سیم‌ها و کابل‌های الکتریکی را منعکس می‌کند. گنجاندن مواد LSZH (Z, Z1) نشان‌دهنده یک روند رو به رشد صنعت به سمت ایمنی بیشتر در برابر آتش و کاهش تأثیرات زیست‌محیطی است.

  • B: لاستیک اتیلن-پروپیلن (EPDM/EPR)
  • G: کوپلیمر اتیلن-وینیل استات (EVA)
  • J: بافت فیبر شیشه
  • M: عایق معدنی
  • N: لاستیک کلروپرن (CR)
  • N2: مخلوط پلی‌کلروپرن خاص برای کابل‌های جوشکاری
  • N4: پلی‌اتیلن کلروسولفوناته یا پلی‌اتیلن کلرینه
  • N8: لاستیک پلی‌کلروپرن مقاوم در برابر آب
  • P: عایق کاغذ آغشته
  • Q: پلی‌اورتان (PUR)
  • R: لاستیک اتیلن-پروپیلن استاندارد (یا لاستیک طبیعی)
  • S: لاستیک سیلیکون (SIR)
  • T: بافت نساجی
  • V: پلی‌وینیل کلراید (PVC)
  • V2: عایق PVC مقاوم در برابر دمای بالا (+۹۰ درجه سانتی‌گراد)
  • V3: عایق PVC برای دماهای پایین
  • V4: عایق PVC شبکه‌ای
  • V5: عایق PVC مقاوم در برابر روغن
  • X: پلی‌اتیلن شبکه‌ای (XLPE)
  • Z: ترکیب پلی‌الفین شبکه‌ای با انتشار گاز کم (LSZH)
  • Z1: ترکیب پلی‌الفین ترموپلاستیک با انتشار گاز کم (LSZH)

هر کد نشان‌دهنده یک ویژگی یا ویژگی طراحی خاص است که برای شرایط عملیاتی خاص طراحی شده است. به عنوان مثال، ‘V2’ (PVC برای دمای بالا) در مقابل ‘V3’ (PVC برای دمای پایین) یا ‘N8’ (پلی‌کلروپرن مقاوم در برابر آب) مستقیماً به تنش‌های محیطی می‌پردازند. گنجاندن ‘Z’ و ‘Z1’ برای ترکیبات کم دود بدون هالوژن (LSZH) نشان‌دهنده تغییر واضح صنعت به سمت موادی است که انتشار دودهای خطرناک در موقعیت‌های آتش‌سوزی را به حداقل می‌رساند، که ناشی از مقررات ایمنی و نگرانی‌های زیست‌محیطی است. این جزئیات در کدگذاری برای مهندسان ضروری است تا سیم یا کابل دقیق مورد نیاز برای عملکرد بهینه و ایمنی در کاربردهای خاص را انتخاب کنند و از تخریب مواد، خطرات آتش‌سوزی یا خرابی زودرس جلوگیری کنند. نیازهای کاربردی متنوع، کدگذاری پیچیده را به دنبال دارد که به نوبه خود انتخاب دقیق سیم یا کابل را برای ایمنی و عملکرد ممکن می‌سازد.

جدول ۳: نمادهای بخش دوم: مواد عایق و روکش

نماد توضیحات ماده ویژگی‌های خاص
B لاستیک اتیلن-پروپیلن
G کوپلیمر اتیلن-وینیل استات
J بافت فیبر شیشه
M عایق معدنی
N لاستیک کلروپرن
N2 مخلوط پلی‌کلروپرن خاص برای کابل‌های جوشکاری
N4 پلی‌اتیلن کلروسولفوناته یا کلرینه
N8 لاستیک پلی‌کلروپرن مقاوم در برابر آب
P عایق کاغذ آغشته
Q پلی‌اورتان (PUR)
R لاستیک اتیلن-پروپیلن استاندارد
S لاستیک سیلیکون (SIR)
T بافت نساجی
V پلی‌وینیل کلراید (PVC)
V2 PVC مقاوم در برابر دمای بالا (+C°۹۰)
V3 PVC برای دماهای پایین
V4 PVC شبکه‌ای
V5 PVC مقاوم در برابر روغن
X پلی‌اتیلن شبکه‌ای (XLPE)
Z ترکیب پلی‌الفین شبکه‌ای کم دود بدون هالوژن (LSZH)
Z1 ترکیب پلی‌الفین ترموپلاستیک کم دود بدون هالوژن (LSZH)

پوشش‌های فلزی، شیلد و آرمورینگ: این نمادها نشان‌دهنده وجود و نوع لایه‌های محافظ فلزی هستند.

  • C: هادی مسی هم‌مرکز
  • C4: شیلد بافت مسی (اطراف رشته‌های مونتاژ شده)
  • C5: شیلد بافت مسی (اطراف رشته‌های منفرد)
  • C7: شیلد سیم، نوار یا نوار مسی (روی رشته‌های مونتاژ شده)
  • Z2: آرمورینگ از سیم‌های فولادی گرد
  • Z3: آرمورینگ از سیم‌های فولادی تخت
  • Z4: آرمورینگ نوار فولادی
  • Z5: آرمورینگ بافت سیم فولادی
  • Y2: آرمورینگ از سیم‌های آلومینیومی گرد
  • Y3: آرمورینگ از سیم‌های آلومینیومی تخت

جدول ۴: نمادهای بخش دوم: پوشش‌های فلزی، شیلد و آرمورینگ

نماد توضیحات
C هادی مسی هم‌مرکز
C4 شیلد بافت مسی (اطراف رشته‌های مونتاژ شده)
C5 شیلد بافت مسی (اطراف رشته‌های منفرد)
C7 شیلد سیم، نوار یا نوار مسی (روی رشته‌های مونتاژ شده)
Z2 آرمورینگ از سیم‌های فولادی گرد
Z3 آرمورینگ از سیم‌های فولادی تخت
Z4 آرمورینگ نوار فولادی
Z5 آرمورینگ بافت سیم فولادی
Y2 آرمورینگ از سیم‌های آلومینیومی گرد
Y3 آرمورینگ از سیم‌های آلومینیومی تخت

شکل سیم یا کابل و ویژگی‌های طراحی خاص: این کدها فاکتور فرم فیزیکی و هرگونه عناصر ساختاری منحصر به فرد را توصیف می‌کنند.

  • (بدون نام‌گذاری): ساختار سیم یا کابل گرد
  • H: نوع تخت به عنوان سیم‌ها یا کابل‌های جداشدنی (با یا بدون روکش)
  • H2: نوع تخت سیم‌ها یا کابل‌های غیرقابل جدا شدن (مانند دوقلو تخت)
  • H6: سیم‌ها یا کابل‌های تخت با ۳ یا تعداد بیشتری هادی
  • H7: سیم‌ها یا کابل‌ها با عایق دو لایه اعمال شده توسط اکستروژن
  • D2: سیم‌های نساجی یا فولادی روی هادی سیم یا کابل (ساختارهای پشتیبانی)
  • D4: سیم‌ها و کابل‌های خودنگهدار
  • D5: عنصر هادی مرکزی (مثلاً برای کابل‌های آسانسور)

جدول ۵: نمادهای بخش دوم: شکل سیم یا کابل و ویژگی‌های طراحی خاص

نماد توضیحات
(بدون نام‌گذاری) ساختار سیم یا کابل گرد
H نوع تخت به عنوان سیم‌ها یا کابل‌های جداشدنی
H2 نوع تخت سیم‌ها یا کابل‌های غیرقابل جدا شدن
H6 سیم‌ها یا کابل‌های تخت با ۳ یا بیشتر هادی
H7 سیم‌ها یا کابل‌ها با عایق در دو لایه اعمال شده توسط اکستروژن
D2 سیم‌های نساجی با فولادی روی هادی سیم یا کابل (ساختارهای پشتیبانی)
D4 سیم‌ها و کابل‌های خودنگهدار
D5 عنصر هادی مرکزی (مثلاً برای کابل‌های آسانسور)

بخش سوم: جنس و ساختار هادی، تعداد و سطح مقطع

بخش سوم یا نهایی جزئیات مربوط به عناصر رسانا سیم یا کابل را ارائه می‌دهد. کدهای ساختار هادی به طور مستقیم انعطاف‌پذیری مکانیکی و کاربرد مورد نظر سیم یا کابل را نشان می‌دهند که عوامل حیاتی برای نصب صحیح و عملکرد طولانی‌مدت هستند. گنجاندن صریح اطلاعات هادی حفاظتی برای تضمین ایمنی الکتریکی اساسی است.

جنس هادی:

  • (بدون نام‌گذاری / خط تیره ‘-‘): مس (این پیش‌فرض است اگر هیچ حرفی قبل از کد ساختار هادی نباشد)
  • A: آلومینیوم
  • Z: ماده خاص و/یا شکل خاص

ساختار/فرم هادی: این کدها فرم فیزیکی و انعطاف‌پذیری هادی را توصیف می‌کنند.

  • U: هادی گرد، تک‌سیم (کلاس ۱)
  • R: هادی گرد، رشته‌ای (کلاس ۲)
  • F: انعطاف‌پذیر برای نصب دینامیکی (سیم رشته‌ای ظریف، کلاس ۵)
  • K: انعطاف‌پذیر برای نصب ثابت (سیم رشته‌ای ظریف، کلاس ۵)
  • D: سیم رشته‌ای ظریف برای کابل‌های جوشکاری
  • E: سیم رشته‌ای فوق‌العاده ظریف برای کابل‌های جوشکاری (بسیار انعطاف‌پذیر)
  • H: سیم رشته‌ای فوق‌العاده ظریف برای سیم‌ها یا کابل‌های انعطاف‌پذیر (کلاس ۶)
  • M: هادی میلیکن
  • S: هادی با شکل قطاعی از سیم‌های چند رشته‌ای
  • W: هادی با شکل قطاعی از سیم تک
  • Y: هادی تزیینی

نمادهای ساختار هادی فقط توصیفی نیستند؛ آن‌ها مناسب بودن عملکردی سیم یا کابل را تعیین می‌کنند. به عنوان مثال، ‘U’ (جامد) برای نصب‌های ثابت، اغلب پنهان، است که در آن هیچ حرکتی انتظار نمی‌رود. ‘F’ (انعطاف‌پذیر برای نصب دینامیکی) یا ‘E’ (فوق‌العاده ظریف برای جوشکاری) برای کاربردهایی هستند که شامل حرکت مداوم یا شعاع خمشی محکم می‌شوند. سوءتفسیر این موارد می‌تواند منجر به خرابی سیم یا کابل شود.

جدول ۶: نمادهای بخش سوم: جنس و ساختار هادی

نماد توضیحات
مس
A آلومینیوم
Z ماده خاص و/یا شکل خاص
U هادی گرد، تک‌سیم (کلاس ۱)
R هادی گرد، رشته‌ای (کلاس ۲)
F انعطاف‌پذیر برای نصب دینامیکی (سیم رشته‌ای ظریف، کلاس ۵)
K انعطاف‌پذیر برای نصب ثابت (سیم رشته‌ای ظریف، کلاس ۵)
D سیم رشته‌ای ظریف برای کابل‌های جوشکاری
E سیم رشته‌ای فوق‌العاده ظریف برای کابل‌های جوشکاری (بسیار انعطاف‌پذیر)
H سیم رشته‌ای فوق‌العاده ظریف برای سیم‌ها یا کابل‌های انعطاف‌پذیر (کلاس ۶)
M هادی میلیکن
S هادی با شکل قطاعی از سیم‌های چند رشته‌ای
W هادی با شکل قطاعی از سیم تک
Y هادی تزیینی

هادی حفاظتی: این نشان‌دهنده وجود و نوع هادی زمین است.

  • G: با هادی حفاظتی زرد/سبز (زمین)
  • X: بدون هادی حفاظتی (بدون زمین)

وجود ‘G’ (زمین زرد/سبز) یا ‘X’ (بدون زمین) یک نشانگر ایمنی مستقیم است؛ یک سیستم بدون زمین می‌تواند کشنده باشد. مقادیر عددی برای تعداد رشته‌ها و سطح مقطع مستقیماً به ظرفیت حمل جریان سیم یا کابل و افت ولتاژ مربوط می‌شود که پارامترهای اساسی طراحی الکتریکی هستند. بنابراین، این بخش از کد ویژگی‌های عملکردی و ایمنی ضروری را فراهم می‌کند که مستقیماً بر یکپارچگی عملیاتی سیم یا کابل و انطباق با کدهای الکتریکی تأثیر می‌گذارد.

جدول ۷: نمادهای بخش سوم: هادی حفاظتی

نماد توضیحات
G با هادی حفاظتی زرد/سبز (زمین)
X بدون هادی حفاظتی (بدون زمین)

تعداد هادی‌ها و سطح مقطع:

  • تعداد هادی‌ها با یک رقم عددی نشان داده می‌شود (مثلاً ‘۳’ برای سه رشته).
  • سطح مقطع با یک مقدار عددی و به دنبال آن “mm²” نشان داده می‌شود (مثلاً ‘۱.۵’ برای ۱.۵ میلی‌متر مربع).

مثال‌های کاربردی و تحلیل کدها

این بخش تفسیرهای گام به گام کدهای رایج CENELEC HD 361 را ارائه می‌دهد و نحوه به کارگیری دانش به دست آمده از بخش‌های قبلی را نشان می‌دهد. مقایسه کدهای مشابه مانند H05VVH6-F و H07VVH6-F به وضوح نشان می‌دهد که چگونه تغییر یک کاراکتر واحد (درجه ولتاژ ‘۰۵’ در مقابل ‘۰۷’) می‌تواند کاربرد مورد نظر، محدوده عملکرد و مناسب بودن ایمنی سیم یا کابل را به طور اساسی تغییر دهد. این امر بر اهمیت حیاتی تفسیر دقیق کد و پتانسیل عواقب شدید در صورت نادیده گرفتن حتی جزئیات کوچک تأکید می‌کند.

مثال ۱: H07V2-K

  • H: سیم مطابق با استاندارد هماهنگ ساخته شده است.
  • ۰۷: ولتاژ نامی ۴۵۰/۷۵۰ ولت.
  • V2: جنس عایق PVC مقاوم در برابر دمای بالا (+۹۰ درجه سانتی‌گراد) است.
  • K-: ساختار هادی سیم رشته‌ای ظریف برای نصب ثابت (کلاس ۵) است.
  • تفسیر: این یک سیم تک‌رشته هماهنگ است که برای ۴۵۰/۷۵۰ ولت درجه‌بندی شده، با عایق PVC مقاوم در برابر دمای بالا و یک هادی انعطاف‌پذیر مناسب برای نصب‌های ثابت (مانند سیم‌کشی داخل تجهیزات یا لوله‌ها که در آن مقداری انعطاف‌پذیری در حین نصب مورد نیاز است).

مثال ۲: H03VVH2-F

  • H: کابل مطابق با استاندارد هماهنگ ساخته شده است.
  • ۰۳: ولتاژ نامی ۳۰۰/۳۰۰ ولت.
  • V: جنس عایق PVC استاندارد است.
  • V: جنس روکش PVC استاندارد است.
  • H2: شکل کابل تخت و غیرقابل جدا شدن است.
  • F-: ساختار هادی کابل رشته‌ای ظریف برای سیم‌ها یا کابل‌های انعطاف‌پذیر (کلاس ۵) است.
  • تفسیر: این یک کابل دو رشته تخت هماهنگ است که برای ۳۰۰/۳۰۰ ولت درجه‌بندی شده، با عایق و روکش PVC و هادی‌های انعطاف‌پذیر. طراحی تخت و غیرقابل جدا شدن آن را برای کاربردهایی مانند لوازم خانگی سبک یا سیم‌کشی داخلی مناسب می‌سازد.

مثال ۳: H05RR-F

  • H: کابل مطابق با استاندارد هماهنگ ساخته شده است.
  • ۰۵: ولتاژ نامی ۳۰۰/۵۰۰ ولت.
  • R: جنس عایق لاستیک اتیلن-پروپیلن استاندارد است.
  • R: جنس روکش لاستیک اتیلن-پروپیلن استاندارد است.
  • F-: ساختار هادی کابل رشته‌ای ظریف برای سیم‌ها یا کابل‌های انعطاف‌پذیر (کلاس ۵) است.
  • تفسیر: این یک کابل هماهنگ است که برای ۳۰۰/۵۰۰ ولت درجه‌بندی شده، با عایق و روکش لاستیکی و هادی‌های انعطاف‌پذیر. ساختار لاستیکی آن را مقاوم‌تر و مناسب برای تنش‌های مکانیکی متوسط می‌سازد، که اغلب برای تجهیزات قابل حمل در شرایط خشک یا مرطوب استفاده می‌شود.

مثال ۴: H05VVH6-F (مقایسه با H07VVH6-F)

  • H: کابل مطابق با استاندارد هماهنگ ساخته شده است.
  • ۰۵: ولتاژ نامی ۳۰۰/۵۰۰ ولت.
  • V: جنس عایق PVC استاندارد است.
  • V: جنس روکش PVC استاندارد است.
  • H6: شکل کابل تخت با ۳ یا با تعداد بیشتری هادی است.
  • F-: ساختار هادی سیم رشته‌ای ظریف برای سیم‌ها یا کابل‌های انعطاف‌پذیر (کلاس ۵) است.
  • تفسیر: این یک کابل چند رشته‌ای تخت هماهنگ (۳ یا تعداد بیشتری هادی) است که برای ۳۰۰/۵۰۰ ولت درجه‌بندی شده، با عایق و روکش PVC و هادی‌های انعطاف‌پذیر. این کابل معمولاً در تجهیزات بالابر و جابجایی، سیستم‌های نوار نقاله و آسانسورها استفاده می‌شود.

مقایسه با H07VVH6-F:

  • تفاوت اصلی در ولتاژ نامی نهفته است: H05VVH6-F دارای ۳۰۰/۵۰۰ ولت است، در حالی که H07VVH6-F دارای ۴۵۰/۷۰۰ ولت است.
  • این تفاوت ولتاژ به معنای سناریوهای کاربردی متفاوت است: H07VVH6-F برای کاربردهای سنگین‌تر و با ولتاژ بالاتر طراحی شده است، در حالی که H05VVH6-F برای کارهای سبک‌تر است.

این مقایسه نشان می‌دهد که چگونه یک تفاوت به ظاهر جزئی در کد (یک رقم واحد) تأثیرات قابل توجهی بر قابلیت‌های سیم یا کابل و محل استقرار ایمن و مؤثر آن دارد. این امر بر دقت تعبیه شده در استاندارد و نیاز به تفسیر دقیق تأکید می‌کند.

نتیجه‌گیری: اهمیت در صنعت برق

CENELEC HD 361 فراتر از یک سند فنی صرف است؛ این یک چارچوب حیاتی است که ایمنی را تقویت می‌کند، کارایی اقتصادی را پرورش می‌دهد و قابلیت همکاری یکپارچه را در صنعت برق اروپا ترویج می‌کند. با ارائه یک سیستم واضح و هماهنگ برای نام‌گذاری سیم‌ها و کابل‌ها، تضمین می‌کند که متخصصان در سراسر مرزها به یک زبان فنی صحبت می‌کنند، خطاها را کاهش می‌دهند و قابلیت اطمینان را افزایش می‌دهند.

نقش استاندارد در اعطای “فرض انطباق” با قوانین ایمنی اروپا بی‌ارزش است. این امر فرآیندهای نظارتی را ساده می‌کند و تضمین می‌کند که محصولات قبل از ورود به بازار، الزامات ایمنی سخت‌گیرانه را برآورده می‌کنند. این امر مستقیماً به تأسیسات و محیط‌های الکتریکی ایمن‌تر کمک می‌کند.

با تسهیل تجارت محصولات استاندارد مشترک و کاهش موانع فنی، HD 361 از کارایی و رقابت‌پذیری بخش برق اروپا حمایت می‌کند. تولیدکنندگان از تولید ساده‌تر و دسترسی گسترده‌تر به بازار بهره‌مند می‌شوند، در حالی که مصرف‌کنندگان از کیفیت و ایمنی ثابت سیم‌ها و کابل‌ها بهره‌مند می‌شوند.

تکامل مداوم HD 361، همانطور که توسط بازنگری‌ها و دامنه گسترده آن (مانند افزایش محدودیت‌های ولتاژ، توقف RNT) مشهود است، سازگاری آن را با پیشرفت‌های فناوری و نیازهای متغیر صنعت نشان می‌دهد. این امر، ارتباط پایدار آن را در یک چشم‌انداز الکتریکی پویا تضمین می‌کند.

CENELEC HD 361 نه تنها یک استاندارد فنی است، بلکه سنگ بنای ایمنی، کارایی اقتصادی و همکاری بین‌المللی در صنعت برق اروپا است. تکامل مداوم آن نشان‌دهنده سازگاری و ارتباط پایدار آن در یک چشم‌انداز فناوری در حال تغییر است. این تکامل یک پاسخ فعال به تقاضاهای بازار و تغییرات نظارتی است. این سازگاری تضمین می‌کند که HD 361 در یک صنعت با پیشرفت فناوری، مرتبط و مؤثر باقی بماند. بنابراین، این استاندارد یک چارچوب پویا و ضروری است که نه تنها انطباق فنی، بلکه رشد اقتصادی و محیط الکتریکی ایمن‌تر را در سراسر اروپا امکان‌پذیر می‌سازد. این گواهی بر قدرت استانداردسازی برای پیشبرد پیشرفت و مدیریت پیچیدگی است.

تسلط بر سیستم کدگذاری CENELEC HD 361 یک مهارت ضروری برای هر کسی است که در مشخصات، تهیه، نصب یا نگهداری سیم‌ها و کابل‌های الکتریکی در اروپا دخیل است. این امر متخصصان را قادر می‌سازد تا تصمیمات آگاهانه بگیرند، از کاربرد صحیح و ایمن این اجزای اساسی اطمینان حاصل کنند و در نهایت به قابلیت اطمینان و یکپارچگی زیرساخت‌های الکتریکی کمک کنند. همچنین برای مطالعه در مورد استاندارد آلمانی VDE پیشنهاد می‌کنیم مقاله “استاندارد VDE چیست” را از دست ندهید!

احسان کریمی

نمایش دیدگاه ها

  • سلام. میشه از کابل ۳۰۰/۵۰۰ ولت برای اتصال یه وسیله سه‌فاز صنعتی کوچک که ولتاژ ۴۰۰ ولت داره، استفاده کرد؟

    • درود حسین عزیز.
      خیر، استفاده از کابل NYMHY با ولتاژ نامی ۳۰۰/۵۰۰ ولت برای اتصال یک دستگاه سه‌فاز ۴۰۰ ولتی مجاز نیست و خطرناک است.
      برای اطلاعات بیشتر شما می‌توانید با شماره ۰۲۱۳۴۲۶۷۰۰۰ تماس بگیرید. کارشناسان ما همواره برای پیگیری سفارشات شما در دسترس هستند. با سپاس.

منتشر شده توسط
احسان کریمی

نوشته های اخیر

  • برق

تفاوت‌های سیم و کابل برق از منظرهای مختلف

سیم و کابل برق، به عنوان شریان‌های حیاتی سیستم‌های الکتریکی، وظیفه انتقال انرژی الکتریکی و…

3 هفته قبل
  • برق

سیم مفتول چیست؟ داستان فلزی که جهان را نگه می‌دارد

همه چیز از یک رشته فلز باریک شروع می‌شود; اما این تنها ظاهر ماجراست. سیم…

1 ماه قبل
  • برق

لیست کابل های مورد تایید آتش نشانی

شاید برای شما هم پیش آمده باشد که موقع گرفتن تأییدیه پایان‌کار یا اجرای برق…

2 ماه قبل